«Σιφούνι και αυλί»

Πηγή έμπνευσης για τη δημιουργία του «σήματος» (λογότυπου) του οινοποιείου μας αποτέλεσε το «σιφούνι», το παραδοσιακό ικαριακό σκεύος άντλησης του κρασιού από το πιθάρι,. Ήταν χωμένο μέσα στη γη και συμβολίζει την ευρηματικότητα των κατοίκων της Ικαρίας, καθώς αξιοποίησαν με μοναδικό παγκοσμίως τρόπο ένα συγκεκριμένο είδος κολοκύθας, που χρησίμευε ως σκεύος του νοικοκυριού (π.χ. πιατέλα, πιάτο, κατσαρόλα, κουτάλα) ή ως διακοσμητικό στις υπόλοιπές κοινωνίες.

Όταν το 2007 πραγματοποιήθηκε το «1o Διεθνές Συνέδριο Αρχαιολογίας του Οίνου» στην Ικαρία, επιστήμονες από διάφορα μέρη του κόσμου αναγνώρισαν ότι αυτή η ιδιαίτερη χρήση της κολοκύθας δεν έχει καταγραφεί σε κάποιο άλλο μέρος της γης. Μόνο στην Κύπρο υπήρχε ένα αρχαίο πήλινο σκεύος με παρόμοια χρήση, αλλά πολύ μικρότερο σε όγκο.

Η αρχή λειτουργίας του «σιφουνιού» αξιοποιεί το νόμο της υδροδυναμικής, σύμφωνα με τον οποίο όταν συγκοινωνούν δύο δοχεία, το υγρό από το δοχείο με την υψηλή πίεση κινείται προς το δοχείο με τη χαμηλή πίεση, με τέτοιο τρόπο ώστε να ισορροπήσουν οι πιέσεις.

Έτσι όταν θέλουμε αντλήσουμε κρασί αφαιρούμε μια μικρή ποσότητα αέρα από την κολοκύθα (μειώνοντας την πίεση), κλείνουμε το επιστόμιο με τη γλώσσα μας και το κρασί ξεκινά να ανεβαίνει από το πιθάρι. Όταν αισθανθούμε τη γλώσσα να ξεκολλάει, παίρνουμε μια μικρή ανάσα και συνεχίζουμε τη ροή, διαδικασία που επαναλαμβάνεται μέχρι το «σιφούνι» να γεμίσει. Με μία συνεχόμενη προσπάθεια το «σιφούνι» γεμίζει με 3 – 4 λίτρα κρασί, χωρίς να επιστρέψει το κρασί πίσω και να ανακατευθεί.

Το καλάμι που ενώνει το κρασί με το «σιφούνι» λέγεται «αυλί» και το επιστόμιο, που είναι ένα μικρό καλαμάκι, ονομάζεται «μπιμπίλι». Την κολοκύθα όσο μεγαλώνει πρέπει να την περιποιούμαστε και να τη διαμορφώνουμε για να καταφέρει να γίνει ένα χρηστικό «σιφούνι».

Αναφορές στο «σιφούνι» έχουν γίνει σε αρκετά παραδοσιακά τραγούδια και υπάρχουν διάφορες σχετικές θυμοσοφίες. Το «…Σιφούνι μου στραβόραδο, παλιά καταβολάδα, κρασάκι που με κέρναγες ούλη την εβδομάδα…», είναι ένας μόνο στίχος που αναφέρεται στο θρυλικό «σιφούνι» και περιλαμβάνεται στο παραδοσιακό τραγούδι της Ικαρίας «Αμπελοκούτσουρα»*

* Από το δίσκο – cd: «Ικαρία Mέθεξις» σε επιμέλεια και ενορχήστρωση του Alexander Spitzing. Ήχοι από το παρελθόν συνδυάζονται με το σήμερα. Συμμετέχουν δεκαπέντε μουσικοί και τραγουδιστές. Επικεφαλής ο κορυφαίος ικαριώτης βιολιτζής Λευτέρης Πούλης (Σκάτζακας). Γιάννης Λούκος, κιθάρα και τραγούδι. Χριστίνα Μέτσικα, τουμπελέκι, μπεντίρ, ξύστρα και τραγούδι. Alexander Spitzing, λαούτο, ούτι, κλαρίνο. Άρτεμις Ματαφιά, τραγούδι. Αλέκος Σταματόπουλος, τουμπελέκι.